Ծիծեռնակաբերդը Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիր է Երևանում։ Այն բացվել է 1967 թվականին, 1965 թվականի բազմահազարանոց ցույցերից հետո, որոնք նվիրված էին հայ մտավորականների մասսայական սպանդի 50-ամյակին, որից հետո սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը։ Հայաստանի անկախությունից հետո Ծիծեռնակաբերդը դարձավ ։
Կարդա՛ տեքստը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին.
Պիզայի աշտարակի անունը դեռ շատ կլսեք ու կկարդաք։ Այն հայտնի է նաև որպես «ընկնող» աշտարակ:
Այն (գտնվել) Իտալիայում`Պիզա քաղաքում: Աշտարակը սկսել է թեքվել դեռևս շինարարության ըն-ացքում 1173 թ.:
Աշտարակի շինարարությունը կատարվել է երկու փուլով, ընդ որում երկու ընդմի-ումներն էլ տևել են բավականին երկար: Շինարարությունը իրականացվել է 1173-1360 թթ.: Ինչպես նշված էր սկզբում, աշտարակը սկսեց թեքվել շինարարության ժամանակ: Պատճառները հայտնի չեն սակայն ենթադրվում է որ դա տեղի է ունեցել ստորերկրյա ջրերի պատճառով որոնք զգալիորեն փափկեցրել են գետինը կամ էլ աշտարակի հիմքը հուսալի չի եղել:
Մինչև այն պահը, քանի դեռ չէին վերակառուցել աշտարակը, այն թեքված էր 5,5 աստիճան դեպի հարավ: Այս պահին աշտարակը թեքված է ընդամենը 4 աստիճանով:
Ընկնող աշտարակի շինարարությունը սկսել է Բոնանո Պիզանոն։ Բայց, քանի որ թեքվածությունը նկատվել է հենց առա-ին հարկը կառուցելուց հետո, շինարարությունը դադարեցվել է, իսկ վարպետը (լքել) քաղաքը:
Պիզայի աշտարակի բարձրությունը կարելի է համեմատել ութհարկանի տան հետ: Իտալիայի այս գրավիչ աշտարակը կշռում է 14.453 տոննա:
Կա մի լեգենդ այն մասին, որ Պիզայի աշտարակում իր փոր-երն է արել Գալիլեյը: Ասում են, որ գիտնականը (կանգնել) վերևի հարկում և տարբեր իրեր էր գցում ներքև: Նա փորձում էր ապացուցել, որ ընկնելու արագությունը կախված չէ ընկնող մարմնի զանգվածից:
Ի սկզբանե նախատեսվում էր, որ աշտարակը կլինի 10 հարկանի և կլինի պատշգամբներով: Ինչպես նաև Պիզայի աշտարակը պետք է ունենար զանգակատուն և տանիք: Նախատեսվում էր, որ աշտարակը պետք է կառուցվի 98 մետր բարձրությամբ, բայց կառուցվեց ընդամենը 56 մետր:
Աշտարակն ունի յոթ զանգ, և նրանք բոլորն էլ կարգավորված են յոթ երաժշտական նոտաների վրա: Ամբողջ աշխարհում ամենագեղեցիկ զանգերի հնչեղությունն (ունենալ) Պիզայի աշտարակը:
Աշտարակի կեսը վերակառուցեցին 1233 թվականին: Ճարտարապետ Ջովաննի դի Սիմոնեն սկսեց մասնակցել շինարարությանը 1275 թվականից: Նա կարողացել է ավարտել միայն հինգերորդ հարկը: Աշտարակի ութերորդ հարկի կառուցումն ավարտել է Անդրեա Պիզանոն 1350 թ., և նա աշտարակի վերևում տեղադրել է աշխարհահռչակ զանգակատունը:
3.Ուշադիր կարդա Գալիլեյի մասին պատմվող լեգենդի հատվածը և պատասխանիր հետևյալ հարցերին.
ա) Ի՞նչ էր անում գիտնականի վերևի հարկում: (0,5 միավոր)
Ասում են, որ գիտնականը կանգնել է վերևի հարկում և տարբեր իրեր է գցել ներքև:
բ) Ի՞նչ էր փորձում ապացուցել գիտնականը: (0,5 միավոր)
Նա փորձում էր ապացուցել, որ ընկնելու արագությունը կախված չէ ընկնող մարմնի զանգվածից։
4.Ի սկզբանե ի՞նչ էր նախատեսվում, ինչպիսի՞ն պետք է լիներ աշտարակը: (0,5 միավոր)
Աշտարակը կլինի 10 հարկանի և կլինի պատշգամբներով: Ինչպես նաև Պիզայի աշտարակը պետք է ունենար զանգակատուն և տանիք: Նախատեսվում էր, որ աշտարակը պետք է կառուցվի 98 մետր բարձրությամբ, բայց կառուցվեց ընդամենը 56 մետր:
8.Տեքստի բառերից 4-ում բաց թողած տառի փոխարեն գծիկ է դրված: Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը: (1 միավոր)
Ըն-ացքում, ընդմի-ումներն, առա-ին, փոր-երն։
Ընթացքում, ընդմիջումներն, առաջին, փորձերն։
9.Տեքստում ընդգծված նախադասությունը կետադրիր: (1 միավոր)
Պատճառները հայտնի չեն, սակայն ենթադրվում է, որ դա տեղի է ունեցել ստորերկրյա ջրերի պատճառով, որոնք զգալիորեն փափկեցրել են գետինը, կամ էլ աշտարակի հիմքը հուսալի չի եղել:
10.Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը` ըստ կազմության: (0,5 միավոր)
ա) քաղաք — (բարդ) (պարզ)
բ) ութերորդ — ածանցավոր
գ) բարձրություն — ածանցավոր
դ) լեգենդ — պարզ
11.Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված: (0,5 միավոր)
ա) աշտարակ — գոյական
բ) գրավիչ — (գոյական) (ածական)
գ) ութերորդ — թվական
դ) Իտալիա — գոյական
12.Փակագծերում տրված բառերը ձևափոխելով` տեղադրիր բաց թողած տեղերում:
(1միավոր)
Գիտնականը վերևի հարկում կանգնած նայում էր, թե ինչպես են իր գցած իրերը ընկնում ներքև:
( հարկ, գցել)
13. Տեքստից դուրս գրիր 5 ածական: (1 միավոր)
Ընկնող, գրավիչ, Պիզայի, թեքվող , թեքված
WE SPEAK.
1. Do you remember the ABC?
Can you sing ‘The ABC’ now?
One day a boy named Alex was walking in the park . His mother’s name was Angel .
Angel and Alex love too go to the zoo . Alex is a little scared of the zoo and has a fear of lions. Alex has so many lions toys but his still scared of lions. His mother is telling him that he shall not be scared of lions. And one day Alex goes to the zoo and he is afraid of of seeing the lions . And suddenly he gives a meat to the lions . They become best friends. And Alex goes to the zoo every day .
Կարդա՛ տեքստը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին.
Պիզայի աշտարակի անունը դեռ շատ կլսեք ու կկարդաք։ Այն հայտնի է նաև որպես «ընկնող» աշտարակ:
Այն (գտնվել) Իտալիայում`Պիզա քաղաքում: Աշտարակը սկսել է թեքվել դեռևս շինարարության ըն-ացքում 1173 թ.:
Աշտարակի շինարարությունը կատարվել է երկու փուլով, ընդ որում երկու ընդմի-ումներն էլ տևել են բավականին երկար: Շինարարությունը իրականացվել է 1173-1360 թթ.: Ինչպես նշված էր սկզբում, աշտարակը սկսեց թեքվել շինարարության ժամանակ: Պատճառները հայտնի չեն սակայն ենթադրվում է որ դա տեղի է ունեցել ստորերկրյա ջրերի պատճառով որոնք զգալիորեն փափկեցրել են գետինը կամ էլ աշտարակի հիմքը հուսալի չի եղել:
Մինչև այն պահը, քանի դեռ չէին վերակառուցել աշտարակը, այն թեքված էր 5,5 աստիճան դեպի հարավ: Այս պահին աշտարակը թեքված է ընդամենը 4 աստիճանով:
Ընկնող աշտարակի շինարարությունը սկսել է Բոնանո Պիզանոն։ Բայց, քանի որ թեքվածությունը նկատվել է հենց առա-ին հարկը կառուցելուց հետո, շինարարությունը դադարեցվել է, իսկ վարպետը (լքել) քաղաքը:
Պիզայի աշտարակի բարձրությունը կարելի է համեմատել ութհարկանի տան հետ: Իտալիայի այս գրավիչ աշտարակը կշռում է 14.453 տոննա:
Կա մի լեգենդ այն մասին, որ Պիզայի աշտարակում իր փոր-երն է արել Գալիլեյը: Ասում են, որ գիտնականը (կանգնել) վերևի հարկում և տարբեր իրեր էր գցում ներքև: Նա փորձում էր ապացուցել, որ ընկնելու արագությունը կախված չէ ընկնող մարմնի զանգվածից:
Ի սկզբանե նախատեսվում էր, որ աշտարակը կլինի 10 հարկանի և կլինի պատշգամբներով: Ինչպես նաև Պիզայի աշտարակը պետք է ունենար զանգակատուն և տանիք: Նախատեսվում էր, որ աշտարակը պետք է կառուցվի 98 մետր բարձրությամբ, բայց կառուցվեց ընդամենը 56 մետր:
Աշտարակն ունի յոթ զանգ, և նրանք բոլորն էլ կարգավորված են յոթ երաժշտական նոտաների վրա: Ամբողջ աշխարհում ամենագեղեցիկ զանգերի հնչեղությունն (ունենալ) Պիզայի աշտարակը:
Աշտարակի կեսը վերակառուցեցին 1233 թվականին: Ճարտարապետ Ջովաննի դի Սիմոնեն սկսեց մասնակցել շինարարությանը 1275 թվականից: Նա կարողացել է ավարտել միայն հինգերորդ հարկը: Աշտարակի ութերորդ հարկի կառուցումն ավարտել է Անդրեա Պիզանոն 1350 թ., և նա աշտարակի վերևում տեղադրել է աշխարհահռչակ զանգակատունը:
3.Ուշադիր կարդա Գալիլեյի մասին պատմվող լեգենդի հատվածը և պատասխանիր հետևյալ հարցերին.
ա) Ի՞նչ էր անում գիտնականի վերևի հարկում: (0,5 միավոր)
բ) Ի՞նչ էր փորձում ապացուցել գիտնականը: (0,5 միավոր)
4.Ի սկզբանե ի՞նչ էր նախատեսվում, ինչպիսի՞ն պետք է լիներ աշտարակը: (0,5 միավոր)
8.Տեքստի բառերից 4-ում բաց թողած տառի փոխարեն գծիկ է դրված: Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը: (1 միավոր)
9.Տեքստում ընդգծված նախադասությունը կետադրիր: (1 միավոր)
10.Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը` ըստ կազմության: (0,5 միավոր)
ա) քաղաք — բարդ
բ) ութերորդ — ածանցավոր
գ) բարձրություն — ածանցավոր
դ) լեգենդ — պարզ
11.Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված: (0,5 միավոր)
ա) աշտարակ — գոյական
բ) գրավիչ — գոյական
գ) ութերորդ — թվական
դ) Իտալիա — գոյական
12.Փակագծերում տրված բառերը ձևափոխելով` տեղադրիր բաց թողած տեղերում:
(1միավոր)
Գիտնականը վերևի … կանգնած նայում էր, թե ինչպես են իր … իրերը ընկնում ներքև:
( հարկ, գցել)
13. Տեքստից դուրս գրիր 5 ածական: (1 միավոր)
1. Թվարկի’ր հայկական թագավորությունները։
Հայկական թագավորություններն են Վանի թագավորությունը Արտաշեսյանները, Արշակունիները, Բագրատունիներ, Ռուբինյաններ և Հեթումյաններ, երվանդունիներ ։
2. Ո՞րն է առաջին հայկական թագավորությունը։Այդ թագավորության քեզ հայտնի արքաները ովքե՞ր են, և նրանք ի՞նչ կարևոր գործեր են կատարել։
Առաջին հայկական թագավորությունն է Վանի թագավորությունը։Այդ թագավորության հայտնի արքաներն են Մենուա I – ը և Արգիշտին։
Արգիշտին ստեղծել է 72 կմ խորության խողովակ իսկ Մենուան Էրեբունի բերդաքաղաքը ։
3. Թվարկի’ր Արտաշեսյանների արքայատոհմի քեզ հայտնի արքաներին: Պատմիր նրանց քաղաքաշինության մասին։
Արտաշեսյանների արքայատոհմից ինձ հայտնի արքան էր են Արտաշես Ա-ն և Տիգրան մեծը ։ Տիգրան մեծը կառուցել է Տիգրանակերտը
4. Տիգրան Մեծի օրոք ինչպիսի՞ն էր Հայաստանը։
Տիգրան Մեծի օրոք Հայաստանը դարձել էր ծովից – ծով հայաստան և հզոր ։
5. Ո՞ր թվականին Հայաստանում քրիստոնեությունը ընդունվեց որպես պետական կրոն։
Քրիստոնեությունը ընդունվեց 301 թ․։
6. Ո՞ր արքայի օրոք քրիստոնեությունը հաստատվեց Հայաստանում։ Ո՞ւմ միջոցով։
Քրիստոնեությունը հաստատվեց Հայաստանում Տրդատ երրորդի օրոք, Գրիգոր Լուսավորիչի օրոք։
7. Ո՞ր հեթանոսական տաճարը պահպանվեց Հայաստանում քրիստոնեության ընդունումից հետո։
Քրիստոնեությունը պահպանվեց Գառնու հեթանոսական տաճարում ։
8. Ո՞ր թվականին ստեղծվեց հայոց այբուբենը։ Ո՞վ ստեղծեց այն։
Այբունենը ստեղծել է Մեսրոփ Մաշտոցը ։
Հայոց այբուբենը ստեղծվել է 405 թ․ ։
9. Թվարկի’ր Արշակունյաց քեզ հայտնի արքաների անունները։
Ինձ հայտնի արքաներ են Տրդատ Գ Մեծ , Տրդատ Ա ։
10. Թվարկի’ր Բագրատունյաց քեզ հայտնի արքաներին։ Ինչպե՞ս առաջին Բագրատունյաց արքան թագ ստացավ ։
Բագրատունյան առաջինը արքան թագ ստացավ, որովհետև արաբական խալիֆաության դեմ պայքարեց հայ ժողովրդին տարավ տեպի պայքար և դարձավ առաջնորդ իշխան , որից հետո հաղթեց արաբներին։ Ինձ հայտնի առքաներ են Աշոտ Ա Բագրատունի, Սմբատ I-ը, Աշոտ բ երկաթ , Գագիկ Առաջին
11. Բագրատունյաց արքայատոհմի օրոք ու՞ մ դեմ էր պայքարում հայ ժողովուրդը։ Պատմի’ր մի քանի նախադասությամբ:
Բագրատունյանց արքայատոհմի օրոք հայ ժողովուրդը պայքարում էին արաբների խալիֆաության դեմ։
12. Ի՞նչ Բագրատունի արքաներ ես հիշում։ Ինչպե՞ս
Ես ամենալավը հիշումեմ Աշոտ ա
13. Ո՞ր արքայատոհմի, ո՞ր արքային հավանեցիր։ Ինչու՞:
14. Որտե՞ղ թագավորեցին Ռուբինյանները և Հեթումյանները։ Ինչպե՞ս Ռուբինյաններից գահը անցավ Հեթումյաններին։ Ինչքա՞ն տևեց Կիլիկյան Հայաստանի թագավորությունը։
Народная мудрость гласит: «Жизнь человеческая исчисляется не днями и годами, а добрыми делами и поступками, полезными трудами, а еще и подвигами».
Послушать: 12 подвигов Геракла
Прочитайте рассказ «Мечтатель» и ответь на вопросы:
Юра и Толя шли неподалеку от берега реки.
— Интересно, — сказал Толя, — как это совершаются подвиги? Я все время мечтаю о подвиге!
— А я об этом даже не думаю, — ответил Юра и вдруг остановился…
С реки донеслись отчаянные крики о помощи. Оба мальчика помчались на зов… Юра на ходу сбросил туфли, отшвырнул в сторону книги и, достигнув берега, бросился в воду.
А Толя бегал по берегу и кричал:
— Кто звал? Кто кричал? Кто тонет?
Между тем Юра с трудом втащил на берег плачущего малыша.
— Ах, вот он! Вот кто кричал! — обрадовался Толя. — Живой? Ну и хорошо! А ведь не подоспей мы вовремя, кто знает, что было бы!
Вопросы:
-Как относятся мальчики к подвигам?
-Можно ли детей назвать героями? Объясните своё мнение.
— Прочитайте последнее предложение рассказа. Это слова Толи. Не хочется ли вам что- либо изменить в этом предложении, чтобы было точнее?
-Что такое подвиг?
-Совершал ли ты какие-нибудь подвиги? Какие? Ради кого или чего?
Դասարանական և տանյին առաջադրանքներ՝
Իրարից առանձնացրեք կանոնավոր և անկանոն կոտորակները․
9/5 – ա
7/14 – կ
16 /15 – ա
7/18 – կ
117 / 25 – ա
789 / 855 – կ
7/ 3 – ա
27/35 – կ
171/95 – ա
79/95 – կ
56/65 – կ
11/11 – ա
Աստանիշը փոխարինիր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս
կանոնավոր կոտորակ
2/9
724/734
126/215
127/188
Անկանոն կոտորակ
99/19
447/314
226/215
127/117
Համեմատեք․
7/34 < 8/3
27/4 > 82/94
9/34 < 8/7
1 < 3/4
1 > 4/3
1 > 6/6
Արտահայտիր նշված միավորներով՝
8/5 դմ= 16 սմ
4/10 մ= 40 սմ
6/10 սմ= 6 մմ
4/25 կգ= 160 գ
41/5 ժ= 16 ր
Խնդիր1․
Մայրիկը իր պատրաստած գաթայի 15-րդ մասը տվեց Արմենին, 25-րդ մասը՝ Դավիթին, իսկ մնացած մասը՝ Սերգեյին։
Ո՞ւմ բաժինն էր ամենաշատը։
Ամենաշատ բաժինը հասավ Արմենին
Խնդիր2․
Ավտոմեքենան պետք է անցներ 150 կմ ճանապարհ։ Նա մինչև կեսօր անցավ ճանապարհի 35-րդ մասը։ Որքա՞ն ճանապարհ նրան մնաց անցնելու։
Նրան մնաց անցնելու 60 կմ
Խնդիր3․
Ամբողջ ճանապարհի 34-րդ մասը անցնելուց հետո ո՞ր մասը կմնա անցնելու։
4/4
Խնդիր4․
Գիրքն ունի 280 էջ։ Գայանեն կարդաց գրքի 3/5-ը։ Քանի՞ էջ մնաց կարդալու։
Նրան մնաց կարդալու 160 էջ
Լրացրու բաց թողնված բառը(բառերը)։
Լևոն II-ից հետո գահը ժառանգեց նրա դեռատի դուստրը` Զաբելը։ 1226թ. Զաբելն ամուսնացավ Կիլիկիայի ազդեցիկ տոհմերից մեկի ներկայացուցիչ, պատանի Հեթում իշխանի հետ։
Դրանից հետո, Կիլիկիայի հայ իշխանների համաձայնությամբ, Հեթումը հռչակվեց հայոց թագավոր։ Հեթում I-ը դարձավ Կիլիկյան Հայաստանի Հեթումյան արքայատոհմի հիմնադիրը։
Հեթում I-ի և նրան հաջորդած որդու` Լևոն III-ի օրոք Կիլիկյան Հայաստանը խաղաղ և բարգավաճ կյանքով էր ապրում։ Սակայն նրանց ժառանգների օրոք,
13-րդ դարի վերջերից, երկիրը պարբերաբար ենթարկվում էր
Եգիպտոսի սուլթանության և այլ պետությունների հարձակումներին։ Մինչև 14-րդ դարի վեր —
ջերը Կիլիկիան կարողանում էր դիմագրավել այդ հարձակումներին։
1375թ., այնուամենայնիվ, հզորացած Եգիպտոսի սուլթանության և շրջակա մահմեդական
պետությունների զորքերին հաջողվեց գրավել Սիս մայրաքաղաքը։ Կիլիկիայի հայությունը շարունակեց պայքարը։
Այդ պայքարի գլուխ կանգնեց
Կիլիկիայի վերջին թագավորներից մեկի թոռը` Կոստանդին: Նա շուրջ հիսուն տարի փորձում էր վերականգնել Հայոց թագավորությունը։ Այնուհետև մի շարք իշխանական տներ ամրացան Զեյթուն, Հաճըն, Մարաշ և այլ բերդաքաղաքներում և իրենց կիսանկախ գոյությունը կարողացան պահպանել մինչև 19-րդ դարը։
Մարտիրուսյան Մարիամ Մայա 